Belgische wetgeving voor het publiek

De Belgische wetgeving beperkt de waarden van het elektrisch veld dat wordt opgewekt door de elektrische installaties voor transport en verdeling van elektrische energie en maakt de aarding verplicht van de metalen stukken die aan een sterk elektrisch veld zijn blootgesteld. Een ministerieel besluit van 7 mei 1987 (Belgisch Staatsblad van 14.05.1987) gewijzigd door het ministerieel besluit van 20 april 1988, werd aangenomen op basis van artikel 139 van het AREI.

“Artikel 1: De waarde van het ongestoord elektrisch veld, in ongestoord bedrijf, opgewekt door een transport- of verdeelinstallatie van elektrische energie moet lager blijven dan de volgende waarden gemeten op 1,5 meter van de grond of van woningen :

• in de woon- of woonbestemmingszones op de sectorale plannen: 5 kV/m
• over wegen: 7 kV/m
• op andere plaatsen: 10 kV/m“

Artikel 139 van het Algemeen reglement op de elektrische installaties werd vervolledigd in het koninklijk besluit van 20 juni 1991 (Belgisch Staatsblad van 06.09.1991) en gewijzigd door de koninklijke besluiten van 22 december 1994 (Belgisch Staatsblad 09.02.1995) en van 15 november 1991 (Belgisch Staatsblad 12.12.1991), door de volgende bepaling:

“De Minister die bevoegd is voor Energiezaken kan door besluit vastleggen:

1. de te nemen maatregelen ter beperking van de directe of indirecte effecten van elektrische en magnetische velden die door de transport- en verdeellijnen van elektrische energie zijn opgewekt, op het lichaam van de mens en van huisdieren, alsook op elektrische en/of elektronische uitrusting en apparaten;

2. de meetmethoden van de elektrische en magnetische velden;

3. de voorwaarden waaraan de elektrische en magnetische apparaten moeten voldoen, en hun ijkingsprocedures;

4. de voorwaarden waaraan de programma’s moeten voldoen die in de voorberekening van de waarden van de elektrische en magnetische velden worden gebruikt, en de te volgen procedure voor hun goedkeuring “.

Het dient evenwel onderstreept dat er tot op heden geen bijzondere Belgische wetgeving bestaat inzake de blootstelling aan magnetische inductievelden bij netfrequentie.

Het besluit van 11 juni 2004 houdende maatregelen tot bestrijding van de gezondheidsrisico’s door verontreiniging van het binnenmilieu werd 13 juli 2018 aangepast. Dit besluit bepaalt de kwaliteitsnormen van verschillende chemische, fysische en biotische factoren voor het binnenmilieu. Voor de magnetische velden geldt een richtwaarde van 0,4 µT en een interventiewaarde (of actiewaarde) van 20 µT.
De procedure voor het meten van 50 Hz velden werd gespecifieerd (PDF: Aanbevolen meetmethode ELF)

Om bescherming te bieden tegen acute gezondheidseffecten van bronnen buitenshuis, is een nieuwe norm (VLAREM) toegevoegd met een onmiddellijke blootstellingslimiet van 100 µT (Beslissing Vlaamse Overheid hier). Met betrekking tot langetermijnblootstelling, zijn er maatregelen genomen op basis van EG-richtlijnen, waarbij de gemiddelde jaarlijkse blootstelling wordt beperkt tot 0,4 µT (Normen Vlaamse Overheid hiert).

Besluit betreffende de werkingscondities van transformatoren (nominaal vermogen tussen 250 en 1000 kVA) (9 september 1999):

• De waarde van het niet-verstoord elektrisch veld in een niet-verstoord regime: < 5 kV/m
• Buiten het substation is de waarde van de 50/60 Hz magnetische inductie beperkt tot 100 µT (permanente blootstelling) en 1000 µT (kortstondige blootstelling).

>> http://www.etaamb.be/nl/besluit-van-de-brusselse-hoofdstedelijke-regering-van-_n2000031023.html

Het decreet betreffende de luchtkwaliteit van het binnenmilieu van 31 januari 2019 werd op 8 februari 2024 gewijzigd door de toevoeging van een component “elektromagnetische straling met extreem lage frequentie”.
Het decreet van de Waalse Regering van 30 mei 2024, dat de richt- en interventiewaarden vermeld in het decreet van 31 januari 2019 bepaalt, stelt de volgende waarden voorop:

Besluit betreffende de werkingscondities van transformatoren (nominaal vermogen gelijk aan of groter dan 1500 kVA) (1 december 2005):

• Buiten het substation (permanente blootstelling) is de waarde van het niet-verstoord 50 Hz elektrisch veld, in een niet-verstoord regime: < 5 kV/m
• Buiten het substation (permanente blootstelling) is de waarde van de niet-verstoorde 50 Hz magnetische inductie, in een niet-verstoord regime: < 100 μT

Zie “Législation belge” voor verder informatie.

Besluit betreffende stationaire batterijen (produkt van capaciteit (Ah) en voltage (V) groter dan 10 000) (12 december 2006 (add. 22 januari 2007)):

• Buiten de elektrische veiligheidszone van een omvormer (permanente blootstelling) is de waarde van het niet-verstoord 50 Hz elektrisch veld, in een niet-verstoord regime: < 5 kV/m
• Buiten de elektrische veiligheidszone van een omvormer (permanente blootstelling) is de waarde van de niet-verstoord 50 Hz magnetische inductie, in een niet-verstoorde regime: < 100 μT

Zie “Législation belge” voor verder informatie.

Koninklijk Besluit van 18 februari 2007 betreffende de elektromagnetische compatibiliteit (B.S. 20 juli 2007).

(Richtlijn 2004/108/EG van het Europees Parlement en de Raad:
http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2004:390:0024:0037:nl:PDF)

Elektromagnetische compatibiliteit is de eigenschap van een inrichting, apparaat of systeem om in zijn elektromagnetische omgeving op bevredigende wijze te kunnen functioneren zonder zelf elektromagnetische storingen te veroorzaken die onduldbaar zijn voor alles wat zich in die omgeving bevindt. Een elektromagnetische storing is een elektromagnetische verschijnsel dat problemen in de werking van een inrichting, apparaat of systeem kan veroorzaken. Een elektromagnetische storing kan een elektromagnetische ruis, een ongewenst signaal of een wijziging in het voortplantingsmilieu zelf zijn.

Dit besluit is van toepassing op de apparaten die elektromagnetische storingen kunnen veroorzaken of waarvan de werking door deze storingen kan worden aangetast. De radio-uitrustingen die worden gebruikt door de radio-amateurs worden uitgesloten uit het toepassingsveld van dit besluit, behalve indien de uitrusting in de handel verkrijgbaar is.

Apparaten moeten zo geconstrueerd zijn dat:

a) de opwekking van elektromagnetische storingen beperkt blijft tot een zodanig niveau dat radio- en telecommunicatieapparatuur en andere apparaten overeenkomstig hun bestemming kunnen functioneren;

b) de apparaten een passend niveau van intrinsieke ongevoeligheid bezitten voor elektromagnetische storingen zodat zij overeenkomstig hun bestemming kunnen functioneren.

Apparaten kunnen alleen in de handel worden gebracht of in gebruik worden genomen indien zij voorzien zijn van een CE-markering, waarbij verklaard wordt dat zij voldoen aan alle voorschriften van dit besluit.

De apparaten worden geacht te beantwoorden aan de beschermingsvereisten indien zij in overeenstemming zijn met de geharmoniseerde Europese normen.

• Besluit van de Vlaamse Regering houdende maatregelen tot bestrijding van de gezondheidsrisico’s door verontreiniging van het binnenmilieu. Belgisch Staatsblad, 19/10/2004
• Decree on operating conditions of static transformers of the Brussels-Capital region
• Bruxelles-Environnement: Rapport d’activités 2013
• Algemeen Reglement op de Elektrische Installaties (AREI)
  (Zie Energie – Elektriciteit – Controle van de elektrische installaties
• Commission de Régulation de l’énergie en région de Bruxelles-Capitale: Avis (BRUGEL-AVIS-20131122-180) (pdf, page 18)
• ADVIES VAN DE HOGE GEZONDHEIDSRAAD nr. 9431 – Invloed op de gezondheid van de bevolking van magnetische velden van de elektriciteitsvoorziening (Mei 2020)

• Literatuuroverzicht: Blootstellingsevaluatie
• Problematiek van gezondheid risico’s: zie Normen en aanbevelingen