Een contactstroom is een stroom die door het menselijke lichaam loopt tussen twee contactpunten die zich op verschillende potentialen bevinden (een machine en de vloer, een kraan en de vloer, een radiator en de vloer, enz….). Dit potentiaalverschil ligt a priori niet voor de hand, aangezien geen van deze objecten met een spanningsbron is verbonden (zie voorbeelden in figuur 1): contactstroom wil niet zeggen dat er echt contact is met actieve gedeelten (contact met delen onder spanning, elektrocutie). Bovendien zijn contactstromen ook geen geïnduceerde stromen, welke stromen zijn die door het menselijk lichaam kunnen vloeien als gevolg van de externe elektromagnetische velden, noch elektrostatische ontladingen.
Contactstromen
Figuur 1 – Contactstromen (wasmachine en badkuip)
Contactstromen houden verband met een potentiaalverschil dat “aanraakspanning” genoemd wordt. Laten we dit illustreren met twee voorbeelden:
- Bij slijtage aan de isolatie van de bedrading van een oudere wasmachine, kan een lekstroom optreden. Dit is een zwakke stroom, die niet belet dat de machine schijnbaar normaal functioneert. Afhankelijk van de kwaliteit van de aarding van het frame van de wasmachine, zou het frame een potentiaal kunnen bereiken dat verschilt met dat van de grond: tussen de persoon die het frame aanraakt en de grond bestaat een potentiaalverschil, wat betekent dat er een stroom door het lichaam van de persoon zal vloeien.
De sterkte van de stroom die door het lichaam vloeit zal miniem zijn als de machine correct geaard is en als de schijnbare weerstand van de persoon hoog is (namelijk droge handen en schoenen die voor gedeeltelijke isolatie kunnen zorgen). - Het geval van de badkuip is wat moeilijker te begrijpen!
De metalen leidingen en de badkuip moeten dezelfde potentiaal hebben om elektrische schokken te voorkomen. Dit gebeurt door de waterleidingen en/of de badkuip te aarden of door alle geleidende onderdelen met een beschermingsdraad te verbinden (equipotentiaalverbinding genoemd).
Zelfs op deze manier kunnen sommige onderdelen een licht verschillend potentiaal hebben om diverse redenen. Wat de badkuip betreft bijvoorbeeld, kan er een potentiaalverschil ontstaan tussen de watertoevoer (de kraan) en de afvoer. Bij een kind in bad dat met de kraan speelt kan er een contactstroom door het lichaam vloeien. Aangezien het kind naakt en nat is (lage impedantie), zal de stroom zelfs eenvoudiger door zijn/haar lichaam vloeien dan in het bovenstaand voorbeeld (zie ook Contactstromen en kinderleukemie?).
Opmerkingen:
Leidingen in het minder geleidend pvc veroorzaken geen aanraakspanning in de badkuip.
De intensiteit van een contactstroom kan zwak zijn, zelfs onder het perceptieniveau van de mens (rond 0,5 mA).
Om veiligheidsredenen in verband met het risico op elektrocutie is de elektrische bedrading in woningen beschermd tegen foutstromen wanneer deze 300 mA of zelfs 30 mA (badkamers) overschrijden, wat betekent dat tot 30 mA het differentieel het circuit niet zal onderbreken (bijv. voor een wasmachine). Een overschrijding van dit perceptieniveau zal de beveiliging niet dadelijk activeren. Merk op dat installaties beschermen tegen lagere stromen dan 30 mA een vergissing zou zijn: de installatie zou dan al te vaak onnodig uitgeschakeld worden.
Documenten & Links
Andere informatie dat u wellicht interessant zult vinden ...
Share
